JEAN-PAUL SARTRE

Δεν γίνεται κανείς συγγραφέας επειδή επέλεξε να πει ορισμένα πράγματα, αλλά επειδή επέλεξε να τα πει με ορισμένο τρόπο. Το ύφος συνιστά ασφαλώς την αξία του πεζού λόγου. Πρέπει όμως να περνά απαρατήρητο. Αφού οι λέξεις είναι διαφανείς και το βλέμμα τις διαπερνά, θα ήταν παράλογο να αφήσει κανείς να γλιστρήσουν ανάμεσά τους κάποια θολά τζάμια. Εδώ η ομορφιά είναι δύναμη ήπια και απαρατήρητη. Σε έναν ζωγραφιστό πίνακα ακτινοβολεί παρευθύς, σ' ένα βιβλίο κρύβεται, δρα με την πειθώ, όπως η σαγήνη μιας φωνής ή ενός προσώπου που, δεν σε εξαναγκάζει, σε κάμπτει δίχως να το αντιληφθείς και νομίζεις πως ενδίδεις στα επιχειρήματα, ενώ αυτό που σε θέλγει είναι μια γοητεία που δεν τη βλέπεις. Το τυπικό της λειτουργίας δεν συνιστά την πίστη, προδιαθέτει γι' αυτήν. Η αρμονία των λέξεων, η ομορφιά τους, η ισορροπία των φράσεων προδιαθέτουν τα πάθη του αναγνώστη χωρίς εκείνος να το αντιλαμβάνεται, τα βάζουν σε κάποια τάξη, όπως η λειτουργία, όπως η μουσική, όπως ένας χορός. Αν ο αναγνώστης φθάσει να εξετάσει τις λέξεις και τις φράσεις αυτές καθαυτές, χάνει το νόημα και το μόνο που απομένει είναι κάποια βαρετά λικνίσματα. Η αισθητική απόλαυση στον πεζό λόγο είναι ακέραια, μόνο αν έρχεται ως κάτι επιπλέον.
JEAN-PAUL SARTRE

Τι είναι η λογοτεχνία, εκδόσεις Μεταίχμιο, μετάφραση Ευγενία Τσελέντη.